İtalya ve Danimarka'nın başını çektiği dokuz Avrupa ülkesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) güncellenmesini istedi.
İtalya ve Danimarka'nın öncülüğünde, aralarında Hollanda, Avusturya, Çekya, Yunanistan, Kıbrıs, Malta ve Macaristan'ın da bulunduğu dokuz Avrupa ülkesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) güncellenmesi çağrısında bulundu. Bu ülkeler, sözleşmenin mevcut haliyle, özellikle kitlesel göç ve iltica başvurularıyla başa çıkmakta yetersiz kaldığını savunuyor.
Talep, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'ne (AKPM) sunulan bir belgeyle resmileştirildi. Belgede, AİHS'nin, İkinci Dünya Savaşı sonrası koşullarında hazırlandığı ve o zamandan bu yana yaşanan toplumsal ve jeopolitik değişimlere ayak uydurmakta zorlandığı belirtiliyor.
Özellikle, üye ülkelerin sınırlarını koruma ve yasa dışı göçle mücadele etme konusundaki yeteneklerinin AİHS tarafından kısıtlandığı iddia ediliyor. Bu ülkeler, AİHS'nin özellikle 3. ve 8. maddelerinin (işkence yasağı ve özel hayata saygı hakkı) göçmenlerin sınır dışı edilmesini zorlaştırdığını ve ulusal güvenliklerini tehdit ettiğini öne sürüyor.
Güncelleme talebinde bulunan ülkeler, AİHS'nin mevcut yorumunun, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatları aracılığıyla sürekli olarak genişletildiğini ve bunun da üye devletlerin egemenlik haklarını ihlal ettiğini savunuyor. Bu durumun, ulusal mahkemelerin AİHM kararlarına uymakta zorlanmasına ve hukukun üstünlüğü ilkesinin zedelenmesine yol açtığı belirtiliyor.
Talep, AİHS'nin temel hak ve özgürlükleri koruma misyonunu sorgulamamakla birlikte, sözleşmenin günümüzün karmaşık sorunlarına daha etkin çözümler sunabilmesi için reforme edilmesi gerektiğini vurguluyor. Bu kapsamda, üye devletlerin sınır güvenliğini sağlama ve yasa dışı göçle mücadele etme konusundaki yetkilerinin güçlendirilmesi, AİHS'nin öncelikli hedefleri arasında yer alması gerektiği ifade ediliyor.
Ayrıca, AİHM'nin karar alma süreçlerinde üye devletlerin görüşlerinin daha fazla dikkate alınması ve mahkemenin içtihatlarının ulusal hukuk sistemleriyle daha uyumlu hale getirilmesi talep ediliyor. Bu sayede, AİHS'nin Avrupa genelinde daha geniş bir kabul görmesi ve uygulanabilirliğinin artırılması amaçlanıyor.