Sarman kedilerin neden çoğunlukla erkek olduğu ve bu durumun genetik açıklaması.
Sarman kedilerin neden genellikle erkek olduğu sorusu, renk genetiğiyle yakından ilişkilidir. Kedilerde turuncu renk geni, X kromozomu üzerinde bulunur. Dişi kedilerde iki X kromozomu (XX) varken, erkek kedilerde bir X ve bir Y kromozomu (XY) bulunur.
Dişi kedilerde, her bir X kromozomu bir turuncu alel (O) veya bir turuncu olmayan alel (o) taşıyabilir. Eğer bir dişi kedi iki turuncu alel (OO) taşıyorsa, tamamen turuncu (sarman) olur. Eğer iki turuncu olmayan alel (oo) taşıyorsa, siyah, kahverengi veya tekir gibi farklı bir renkte olur. Ancak, eğer bir dişi kedi bir turuncu (O) ve bir turuncu olmayan (o) alel taşıyorsa, bu durumda 'tortoiseshell' veya 'calico' olarak bilinen, turuncu ve siyahın karışımı bir desene sahip olur. Bu desen, X kromozomu inaktivasyonu adı verilen bir süreçle oluşur. Bu süreçte, dişi kedinin hücrelerinde bir X kromozomu rastgele olarak inaktive olur, bu da bazı hücrelerin turuncu, bazılarının ise turuncu olmayan renk üretmesine yol açar.
Erkek kedilerde ise durum daha basittir. Bir X kromozomu ve bir Y kromozomu taşıdıkları için, sadece bir turuncu alel taşıyabilirler. Eğer bu alel turuncu ise (O), kedi sarman olur. Eğer turuncu değilse (o), farklı bir renkte olur. Erkek kedilerde tortoiseshell veya calico desen nadiren görülür. Bu durum, genellikle Klinefelter sendromu gibi genetik bir anormallik sonucu ortaya çıkar ve bu kediler XXY kromozomlarına sahiptir.
Sonuç olarak, sarman kedilerin çoğunlukla erkek olmasının nedeni, turuncu renk geninin X kromozomu üzerinde bulunması ve erkek kedilerin sadece bir X kromozomuna sahip olmasıdır. Dişi kedilerde ise iki X kromozomu bulunduğu için, turuncu ve turuncu olmayan alellerin kombinasyonları farklı renk desenlerine yol açabilir.