Mordechai Vanunu, İsrail'in nükleer programını dünyaya duyuran eski bir teknisyendir. Casusluk suçlamasıyla 18 yıl hapis yattı ve hala İsrail'de kısıtlamalar altında yaşıyor.
Mordechai Vanunu, İsrail'in nükleer programını dünyaya ifşa etmesiyle tanınan eski bir nükleer teknisyendir. 1954'te Fas'ta doğan ve daha sonra İsrail'e göç eden Vanunu, Dimona Nükleer Araştırma Merkezi'nde çalışırken elde ettiği bilgileri 1986'da İngiliz basınına sızdırmıştır. Bu ifşaat, İsrail'in uzun süredir devam eden nükleer belirsizliğine son vermiştir.
Vanunu, İngiliz gazetesi The Sunday Times'a, Dimona reaktöründe çekilmiş fotoğrafları ve nükleer silah üretimine dair detaylı bilgileri vermiştir. Bu bilgiler, İsrail'in nükleer kapasitesine dair uluslararası alanda büyük bir tartışma başlatmıştır. İsrail hükümeti, Vanunu'nun iddialarını ne doğrulamış ne de yalanlamıştır; ancak, bu olay İsrail'in gizli nükleer programının varlığını geniş çapta kabul ettirmiştir.
İfşaatın ardından Mossad tarafından Roma'da tuzağa düşürülerek İsrail'e kaçırılan Vanunu, casusluk ve vatana ihanet suçlamalarıyla yargılanmış ve 18 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Bu cezanın büyük bir bölümünü hücre hapsinde geçirmiştir. 2004 yılında serbest bırakılmasına rağmen, Vanunu'nun hareketleri ve iletişimleri hala İsrail hükümeti tarafından ciddi şekilde kısıtlanmaktadır.
Serbest bırakıldıktan sonra birçok kez tutuklanan Vanunu, yabancılarla görüşme ve ülke dışına çıkma yasağı gibi kısıtlamalara tabi tutulmuştur. Uluslararası insan hakları örgütleri ve bazı hükümetler, Vanunu'ya uygulanan bu kısıtlamaları eleştirerek, ifade özgürlüğünün ihlali olduğunu savunmuşlardır. Vanunu ise, İsrail'den ayrılmak ve hayatına özgürce devam etmek istediğini belirtmiştir.
Vanunu'nun hikayesi, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi, ifade özgürlüğü ve devlet sırlarının korunması arasındaki karmaşık ilişkiyi gözler önüne sermektedir. Onun eylemleri, bazıları tarafından kahramanlık olarak görülürken, bazıları tarafından ise vatana ihanet olarak değerlendirilmektedir. Vanunu, günümüzde hala İsrail'de yaşamaya devam etmekte ve üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması için mücadele etmektedir.