Gut hastalığı, eklem sağlığını tehdit eden ve yaşam kalitesini düşüren bir sağlık sorunudur. Uzmanlar, gut hastalığına karşı alınması gereken önlemler konusunda uyarılarda bulunuyor.
Gut hastalığı, özellikle erkeklerde daha sık görülen, eklem iltihabına neden olan bir metabolizma hastalığıdır. Kandaki ürik asit seviyesinin yükselmesi sonucu oluşan kristallerin eklemlerde birikmesiyle karakterizedir. Bu durum, şiddetli ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Gut hastalığı, sadece eklemleri değil, böbrekleri de etkileyebilir ve kronik böbrek yetmezliğine yol açabilir.
Risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, aşırı kilolu olmak, alkol tüketimi (özellikle bira), kırmızı et ve deniz ürünleri ağırlıklı beslenme, şekerli içecekler, bazı ilaçlar (diüretikler, aspirin) ve bazı sağlık sorunları (böbrek hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet) bulunmaktadır.
Belirtileri genellikle ani başlayan şiddetli eklem ağrısıdır. En sık ayak başparmağı etkilenir, ancak ayak bileği, diz, el bileği ve dirsek gibi diğer eklemlerde de görülebilir. Ağrıya ek olarak, etkilenen eklemde şişlik, kızarıklık ve hassasiyet de oluşabilir. Gut atakları genellikle geceleri başlar ve birkaç gün veya hafta sürebilir.
Tanısı genellikle fizik muayene, kan testleri (ürik asit seviyesi) ve eklem sıvısı analizi ile konulur. Tedavide amaç, ağrıyı gidermek, iltihabı azaltmak ve ürik asit seviyesini düşürmektir. Akut atakların tedavisinde ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve kolşisin kullanılır. Uzun dönemde ise ürik asit düşürücü ilaçlar (allopurinol, febuksostat) kullanılır.
Önleme için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Bol su içmek, alkol tüketimini sınırlamak, kırmızı et ve deniz ürünleri tüketimini azaltmak, şekerli içeceklerden kaçınmak, kilo vermek ve düzenli egzersiz yapmak gut hastalığı riskini azaltabilir. Ayrıca, doktor kontrolünde ürik asit seviyesini düzenli olarak takip ettirmek ve gerekli ilaçları kullanmak da önemlidir.
Gut hastalığı, tedavi edilmediği takdirde eklem hasarına, kronik ağrıya ve böbrek sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, belirtileri olan kişilerin vakit kaybetmeden bir doktora başvurması ve uygun tedaviye başlaması önemlidir.