Feraiziyye Hareketi'nin Bangladeş'teki toprak reformu mücadelesi ve sömürüye karşı direnişi.
Feraiziyye Hareketi, 19. yüzyılın başlarında Hacı Şeriatullah tarafından Bangladeş'te başlatılan ve köylülerin toprak üzerindeki haklarını savunan önemli bir harekettir. Hareket, özellikle Britanya İmparatorluğu'nun sömürge politikaları ve yerel toprak ağalarının baskısı altında ezilen çiftçilerin haklarını savunmayı amaçlamıştır.
Hacı Şeriatullah'ın liderliğinde Feraiziyye Hareketi, İslam'ın temel prensiplerine dönmeyi ve toplumsal adaleti sağlamayı hedeflemiştir. Hareketin temel sloganı olan 'Toprağı eken, toprağın sahibidir', o dönemdeki toprak sahipliği düzenine karşı doğrudan bir meydan okumaydı. Bu slogan, yoksul köylülerin toprak üzerindeki haklarını talep etmelerine ve sömürüye karşı direnmelerine öncülük etmiştir.
Feraiziyye Hareketi'nin etkileri sadece Bangladeş ile sınırlı kalmamış, Hindistan'ın diğer bölgelerinde de benzer hareketlere ilham kaynağı olmuştur. Hareket, köylülerin bilinçlenmesine ve örgütlenmesine katkıda bulunarak, toprak reformu ve sosyal adalet mücadelelerinde önemli bir rol oynamıştır.
Hareketin temel prensipleri şunlardır:
- Toprak sahipliğinin adil dağılımı: Toprağın, onu işleyenlere ait olması gerektiği ilkesi savunulmuştur.
- Sömürüye karşı mücadele: Toprak ağalarının ve Britanya sömürge yönetiminin baskılarına karşı direnilmiştir.
- İslami değerlere bağlılık: İslam'ın adalet ve eşitlik prensiplerinin toplumsal hayata yansıtılması hedeflenmiştir.
Feraiziyye Hareketi, Bangladeş tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş ve ülkenin sosyo-ekonomik yapısında derin izler bırakmıştır. Hareketin mirası, günümüzde de toprak reformu ve sosyal adalet mücadelelerinde yaşamaya devam etmektedir.
Hacı Şeriatullah'ın ardından oğlu Dudu Miyen, hareketin liderliğini üstlenmiş ve mücadeleyi daha da ileriye taşımıştır. Dudu Miyen, örgütlenme ve direniş yöntemlerini geliştirerek, Feraiziyye Hareketi'nin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamıştır.